Bu kitap, Pinhan Y. tarafından Şubat 2020’de yayımlanmıştır.

Yeni Basıma Önsöz

Elinizdeki kitap, Birey Sorunsalı’nın (1999), ‘Birinci Kitap/ Psikanaliz’ bölümünün yeniden basımı. O kitabın hem ‘Psikanaliz’, hem de ‘İkinci Kitap/ Eleştirel Bir Bakışla Marksizm’ ana bölümlerinin hikâyesini ve niyetini burada da yer verdiğim ilgili ‘Önsöz’den okuyabilirsiniz. 

Birey Sorunsalı; ‘psikodrama’ eğitim ve uygulama süreçlerinden geçmiş, ‘analizan’ olduğu kadar ‘analist’ boyutuyla da ‘psikanaliz’i deneyimlemiş bir ‘psikiyatr’ tarafından¹ ‘Freud’un psikanalizi’ni tanıtmaya soyunmanın, dahası, kendisini Marksist addeden o psikiyatrın ‘psikanalitik duyarklık’la Marksizm eleştirisine heves etmesinin örneği olması bakımından kıymetlidir benim için.

Birey Sorunsalı’nın ‘Psikanaliz’ bölümünü bu yeni basıma hazırlarken —yazım hatalarını düzeltmek ve bazı biçimsel tercih değişikliklerini uygulamak dışında— herhangi bir müdahalede bulunmadım. Söz konusu metin, —ana metinden ayrılarak kurulduğu için— Freud’un Psikanalizi adıyla kitaplaştı. Belki, ‘Freudcu Psikanaliz’ de denebilirdi; Freud’a atıfla ifade bulan bir psikanalizden öte, doğrudan ana hatları ile Freud’un psikanalizini vermek olduğu için muradı, Freud’un Psikanalizi oldu adı —kuram, uygulama ve kültürel açılımlarıyla Freud’un psikanalizi.

Birey Sorunsalı’nda —arka kapağına da aldığım— şöyle bir vurgu vardı: “Marksizm, bireyi gerçekten hesaba katan bir duyarlılığa sahip olsa idi, o ilk sevda, kavruk otlar misali, bu denli kolay tutuşur muydu? Birey ve kaçınılmaz olarak özgürlük sorunsalına burun kıvırmasaydı, tarçın kokulu o şehrin kaderin atlasındaki yeri bir başka olabilir miydi?” ‘Varoluşsal özerklik’ ve ‘yaratıcı edim’i ile bireyi/insanı sahiplen(e)memiş Marksist anlayıştı eleştirdiğim —psikanalizden esinlenerek. Bugünse, Marksizme, hakikati (ve elbet, hakikat arayışını, hakikatliliği) itibarsız ve hükümsüz kılıp (‘post-truth’/‘post-trust’) insanı ve değerlerini hiçe sayarak (‘post-human’) ruhları heder eden neo-liberal kapitalizmin küresel kalabalığı içinden seslenmeye çalışıyoruz; ‘melankoli’sinden (melankoliye duçar olmasına yol açan marazlarından) arındırıp tutunabilir miyiz acaba ona.

Birey Sorunsalı’nın ‘Eleştirel Bir Bakışla Marksizm’inden sonra, —muhtelif açılımlarıyla— bu soruya yanıt aramaya çalıştım; yine, ‘psikanalitik duyarlık’la. Dolayısıyla, yeniden kitaplaşma sürecinde —‘Psikanaliz’ bölümünden farklı olarak— ’Marksizm eleştirisi’ bölümünün yürünen yolla bütünleşmeye ihtiyacı var. Şimdilik, Freud’un Psikanalizi’ni, ‘felsefi bakış ve zamanın ruhu içinde’ konumlandırmakla yetiniyorum.  

________________________________________________

¹ 1989-96 yılları arasında eğitim analizinde olduğum Ulviye Etaner ve —o yıllarla kısmen iç içe geçen— psikodrama eğtimine katılma şansı bulduğum Abdülkadir Özbek hocalarımı saygı ve şükranla anmak/anımsatmak isterim. Ve elbet, anılan deneyimlerin Türkiye’de ilk kez o örneklerle yaşandığını da.